اگر کودکتان با کاهش وزن مواجه شده است و یا به صورت مکرر دفع ادرار دارد و زود به زود تشنه می‌شود باید کمی نسبت به این حالات او توجه نشان داده و به بیماری دیابت در او مشکوک شوید. بسیاری از کودکان حتی قبل از تولد هم این بیماری را به همراه دارند که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند برای کودک خطرآفرین شود.

دیابت نوع یک بیشتر بین نوجوانان و کودکان شایع است؛ البته امروزه به علت شیوه نادرست تغذیه و زندگی ماشینی بسیاری از کودکان و نوجوانان به دیابت نوع دو هم مبتلا می‌شوند. دیابت نوع یک که بیشتر جنبه ژنتیکی دارد با محیط نامناسب در کودکان به وجود می‌آید به‌ این صورت که سلول‌هایی که مسئول تولید انسولین هستند یا نمی‌توانند انسولین تولید کنند یا آنقدر این تولید کم است که بدن را با کمبود این هورمون مواجه می‌کنند.

اگرچه دیابت نوع یک همان دیابت در کودکان شناخته می‌شود اما این دیابت ممکن است فرد 80 ساله را هم مبتلا کند، به همین دلیل دیگر دیابت کودکی نامگذاری نمی‌شود، اما شیوع بیشتر این نوع دیابت همچنان در سنین زیر 30 سال، کودکان 6 تا 7 ساله و نوجوانانی که در مرحله بلوغ قرار دارند، است.


چرا کودکان دچار دیابت می‌شوند؟

دیابت نوع دو به علت تغذیه نامناسب، چاقی، فعالیت کم، استرس و کم‌خوابی، مصرف دخانیات، چربی بالا و خلاصه هرآنچه برای زندگی سالم مضر است و در زندگی مکانیکی نهادینه شده است به وجود می‌آید، اما در دیابت نوع دو نمی‌توان بسیاری از علائم بالا را به کودکان نسبت داد زیرا کودکان عموما سیگار نمی‌کشند، درگیر استرس هم نیستند و در کل مستعد بسیاری از عوامل بالا نیستند. در صورتیکه در دیابت نوع یک، خود بیمار در ایجاد بیماری دخیل نیست و بیشتر جنبه ژنتیکی دارد که با عواملی خارجی دست به دست هم می‌دهند و ترشح هورمون انسولین را دچار مشکل می‌کنند.


پر ادراری از مهم‌ترین نشانه‌هاست

والدین باید نسبت به علائم دیابت در کودکان هوشیار باشند و به‌ موقع دنبال درمان مناسب بروند، پر ادراری یکی از علائم دیابت است؛ مثلا کودکی که قبلا شب‌ها تا صبح راحت می‌خوابید، حالا هر دو ساعت از خواب بیدار می‌شود و به دستشویی می‌رود و در روز هم احتمالا پر ادرار است، اما ممکن است این دستشویی رفتن‌های پی در پی از دید مادران پنهان بماند. به دنبال این پر ادراری بالطبع نیاز به آب و تشنگی هم افزایش پیدا می‌کند. در همین مرحله حتما به پزشک مراجعه کنید و این علائم را به سردی کردن فرزندتان نسبت ندهید. با خوددرمانی فرزندتان را به نبات داغ نبندید؛ با این کار ممکن است او را حتی در خطر مرگ قرار دهید. علاوه بر پر ادراری علائم زیر هم هشدار دهنده هستند:

خوابیدن بیش از حد معمول

احساس ضعف و بی حالی دائمی کودک

شکایت کودک از سردرد و معده درد

عدم علاقه به بازی‌های بیرون از خانه و فعالیت‌های معمول

عصبانیت سریع

آشفته حال بودن کودک

- توجه داشته باشید که یکی از علائم گمراه کننده شب ادراری است. خیس کردن رختخواب در سنین پایین ممکن است علامت هشدار دهنده‌ای برای والدین محسوب نشود. اما باید این مسئله را جدی گرفت، به خصوص اگر قبلا زیاد این عمل از کودک سر نمی‌زده ولی در چند ماه اخیر مکررا شب ادراری داشته باشد. این حالت می‌تواند علامت دیابت باشد زیرا این کودکان آنقدر آشفته هستند که رویا را از واقعیت تشخیص نداده و در حالت خواب رختخواب خود را خیس می‌کنند.

- از دست رفتن اشتها یا گرسنگی دائمی نیز از علایم دیابت در کودکان است. هر دو این علایم از طرف والدین نادیده گرفته می‌شود زیرا والدین عدم توجه به غذا را به بازیگوشی بچه مرتبط می‌دانند و خوردن زیاد را مرتبط با سن رشد کودک در نظر می‌گیرند.

- یکی از علائم خطرناک دیابت در کودکان از خواب بیدار نشدن است. این موضوع می‌تواند مرتبط با افت شدید قند خون باشد در این حالت لازم است مقداری ماده شیرین نظیر آب پرتقال یا یک قاشق پر شکر به کودک خوراند.

- کودکان مبتلا به دیابت نوع یک معمولاً غذای زیادی می‌خورند ، اما کاهش وزن دارند. کاهش وزن بدون علت مشخص به خاطر عدم توانایی بدن در جذب انرژی از غذاهایی است که مصرف می‌شود. این موضوع سبب می‌گردد چربی‌هایی که در سلول‌ها ذخیره بوده‌اند مصرف شده و وزن بدن علیرغم خوردن غذا کاهش می‌یابد.
 
در دیابت کودکان؛ مادرها و پدرها نقش مهمی ایفا می‌کنند. به‌ طور حتم کودک ۷ یا ۸ ساله توانایی تشخیص و درمان ندارد و این والدین هستند که باید با مراقبت به او آگاهی لازم را بدهند. به کودک راجع به زمان تزریق‌ و بیماری‌اش دروغ نگویید. مراقب باشید در این زمان بحرانی درست عمل کنید؛ از کاه کوه نسازید و استرس‌های خود را به کودکتان منتقل نکنید. سعی کنید او را در کارهای درمانی‌اش دخیل کنید؛ از کارهای جزئی مثل آوردن دستگاه گرفته تا آموزش نحوه کنترل قند خون. خلاصه سعی کنید تمام دانسته‌هایتان راجع به بیماری را در اختیار کودکتان قرار دهید.


منبع: سایت ستاره